شیمی وزندگی
یک شامپوی خوب چه ویژگی هایی دارد؟ بهترین روش برای شامپوزدن شامل چه مرا حلی است؟ از استانداردهای شامپو زدن چه می دانید؟
کلمه شامپو از یک لغت هندو به نام چامپانا به معنای ماساژ دادن گرفته شده است.
کلمه شامپو از یک لغت هندو به نام چامپانا به معنای ماساژ دادن گرفته شده است. قبل از پیدایش شامپو به صورت امروزی، مردم برای شستشوی موی خود از مواد گیاهی مانند سدر و چوبک و کتیرا و مواد معدنی مانند خاکهای سیلیسی استفاده میکردند ولی صابون متداولترین ماده جهت شست وشوی مو بود و به همین علت اولین شامپوها، شامپوهای صابونی بوده اند و کم کم با پیدایش پاک کنندههای مصنوعی مخلوطی از صابون و پاک کننده و بالاخره پاک کنندههای خالص عرضه شدند. البته در حال حاضر، هنوز هم بسیاری از مردم به علت عدم آگاهی از مشکلی که قلیایی بودن صابون و سختی آب برای مو پدید میآورد، از صابون برای شستن موی خود استفاده می کنند. مهمترین عملکرد شامپو، تمیزکردن مو و پوست سر و برطرف کردن چرک و آلودگی از روی سطح آن است. البته پاک کنندگی یک شامپو ویژگی مشترک همه شامپوهاست و رقابت شامپوها بر سر مسئله زیبا کردن موی سر همزمان با پاکیزگی سطح آن است. زیباییهای مو که میتوان از شامپو انتظار داشت درخشش و تلالو، نرمی، قابلیت اداره و فرم دهی، انبوه به نظر آمدن و سهولت شانه خوری پس از استفاده هستند.
یک شامپوی خوب باید...
یک شامپوی خوب باید کاربرد آسان و توزیع مناسب روی پوست سر داشته باشد. مشخصات کف مانند سرعت تولید کف، حجم کف، حالت کف (رقیق یا کرمی بودن آن)، پایداری کف، سهولت شست وشوی کف از بین موها و پوست سر مناسب باشدو پس از مصرف شامپو موی مرطوب به آسانی شانه شود. عطر آن ملایم بوده و ایجاد حساسیت نکند. پس از شست وشو مدت خشک شدن مو طولانی نباشد. موهای خشک حالت پذیری مناسب پیدا کنند و موهای حالت یافته نرم، براق، صاف، لغزنده و قابل کنترل باشند. مو پس از مصرف شامپو جلوه ظاهری مناسب داشته باشد و براق و زیبا باشد. شامپو روی پوست و مو ایجاد حساسیت نکندو قدرت پاک کنندگی ملایمی داشته باشد. شامپویی که کل چربی موها را بزداید، شامپوی مطلوبی نیست. پس از شست وشو موها الکتریسیته ساکن نداشته باشند، یعنی هنگام شانه زدن موها به هوا بلند نشوند.
آداب شامپو زدن
آقایان معمولا بطری شامپو را برمی دارند، یک قطره بزرگ از شامپو روی سرشان می ریزند، مو را چنگ می زنند و بعد از اینکه شامپو کف کرد جریان آب را وارد آن میکنند. معمولا خانمها در این مورد کمی بیشتر می دانند و درست تر عمل میکنند. اما اگر به عقیده شما عمل شامپو کردن به همین سادگی است ، بهتر است بیشتر فکر کنید. چون شامپو زدن عملی است که در زندگی روزمره همه ما مرتب انجام می شود. بنابراین اشتباهاتی که در اثر عادتهای ناصحیح شامپو زدن مرتکب میشویم نیز مرتب تکرار خواهندشد،حتما میتوانید حدس بزنید که در دراز مدت چه صدمات جبران ناپذیری در انتظار موهایمان خواهد بود. شامپو زدن صحیح موها شامل مراحل زیر است:
گره گشائی از مو: موی خود را با یک شانه دندانه درشت شانه کنید تا هیچ گونه گرهای روی آن نمانده باشد.حواستان باشد که هرگز موی خود را در حالت خیس شانه نکنید، چون در این حالت نیروی بیشتری برای شانه کردن مصرف میکنید بنابراین موی شما ممکن است شکسته شود.
آب کشی اولیه با آب ولرم: در مرحله بعدی موهای خود را با آب ولرم و نیمه گرم آبکشی نمایید. به این مرحله آبکشی اولیه و یا پیش شستشو گفته می شود که برای زدودن گرد و غبار و به طور کلی آلودگی های قابل حل در آب انجام میشود. هرگز از آب داغ استفاده نکنید، چون باعث تردی و شکنندگی مویتان خواهد شد.
پخش کردن شامپو در کف دست: مقداری شامپو در کف دست خود بریزید و دستهای خود را روی هم مالش دهید تا شامپو روی دستهایتان پخش شود. (حرارت دستهای شما به عملکرد بهتر شامپو کمک می کند.) در واقع کف شامپو باید روی دست شما تشکیل شود. مقدار شامپو توسط خودتان تعیین می شود و باید به اندازهای باشد که کف آن تمام موهای شما را بپوشاند .
ماساژ دادن شامپو بر روی پوست سر با نوک انگشتان : شامپو را روی همه جای سر پخش کرده و با نوک انگشتانتان به آرامی شامپو را روی پوست سر و موهایتان ماساژ دهید. (دقت کنید که از ناخنها استفاده نکنید) برای جلوگیری از گره خوردن و شکسته شدن مو این کار را به آرامی و به صورت دایرهای انجام دهید .
آب کشی نهائی : در این مرحله موی خود را به خوبی آبکشی نمایید تا هرگونه بقایای شامپو از لابهلای موی شما زدوده شود. باز هم تاکید می شود: مو در حالت خیس نسبت به اصطحکاک خیلی حساس است، بنابراین آن را در حالت خیس به سختی مالش ندهید. همیشه در هنگام شامپو کردن موها 5 مرحله فوق را به خاطر بیاورید تا تکرار این مراحل برای شما تبدیل به عادت شود.
پاسخ به رایجترین سوالات شامپویی
آیا شامپوی مورد استفاده باید هر چند وقت یک بار تعویض شود؟
این تصور از آنجا نشات گرفته که در گذشته برخی شامپوها به علت محدودیت تواناییشان در زدودن کامل آلودگیهای مو و پوست سر، نوع خاصی از آلودگی ها را روی سر انباشته میکرد. بنابراین به مردم سفارش میشد که هر چند وقت یکبار شامپوی خود را تعویض کنند تا این مشکل برطرف شود.اما در صورتی که شامپوی مصرفی شما باعث تجمع آلودگی روی سطح مو و پوست سر شما نمیشود، تعویض مکرر شامپو ضرورتی ندارد. ازطرفی وفاداری به یک مارک خاص نیز توصیه نمی شود، زیرا در دنیای مدرن امروز سالانه محصولات جدیدی با خواص متنوع عرضه میشود که عدم استفاده از آنها به دلیل آنکه محصولی که استفاده میکردهایم امتحان خود را پس داده ! محروم کردن خود از پیشرفتهای تکنولوژی است.
آیا استفاده مکرر از شامپو باعث کدر شدن و آسیب دیدن مو میشود؟
استفاده از شامپوهای نا مناسب و عدم به کارگیری روش صحیح استفاده از شامپو باعث کدورت و آسیب دیدگی موها میشود، اما حالا که شامپوی مناسب موی خود را پیدا کردهاید و با روش صحیح شامپو کردن و خشک کردن مو نیز آشنا شده اید می توانید با خیال آسوده موی خود را هر روز یا چند بار در روز شستشو دهید.
آیا شامپوی نامناسب باعث ریزش موی سر می شود؟
مردم وقتی شامپوی خود را عوض می کنند، معمولا توجه بیش از حدی به حالت مو و پوست سر خود می نمایند. اگر بهبودی در وضعیت موهایشان حاصل شد آن را به فراورده جدید نسبت می دهند و بر عکس در صورتی که وضعیت موهایشان بدتر شد، بازهم فراورده جدید را مقصر میدانند. مثلا ریزش طبیعی موهای خود را به شامپوجدیدنسبت میدهند.تحقیقات نشان داده تعداد کمی از مردم از نقش عواملی مانند شانه کردن، برس کردن ، تاثیرات مخرب مواد شیمیایی و یا حتی داروها، رژیم غذایی، بیماری یا ویژگی های توارثی در ریزش مو آگاه هستند. حقیقت آن است که شامپوها باعث ریزش مو نمیشوند. ضمن اینکه تاثیری بر میزان ریزش یا رشد مجدد آن در طول روز ندارند.
مدت زمان آبکشی شامپو تا چه حد باید طولانی باشد؟
پس از استفاده از شامپو موی خود را به خوبی و به طور کامل آبکشی کنید، تا هیچ اثری از کف شامپو روی موی شما باقی نمانده باشد. یادآوری می شود بر خلاف کاندیشنر، آبکشی شامپو هر چه کاملتر باشد بهتر است.
برای آبکشی شامپو باید از آب سرد استفاده کنم یا آب گرم؟
برای آبکشی شامپو از آب گرم استفاده کنید تا شامپو به طور کامل از روی مو خارج گردد. اما دمای آب کشی کاندیشنر بستگی به عواملی مانند ضخامت موی شما دارد. هرگز از آب داغ برای آبکشی موی خود استفاده نکنید. استفاده از آب سرد هم فقط برای کاندیشن کردن عمقی مو انجام می شود.
آیا میتوان از صابون به جای شامپو استفاده کرد؟
صابون به علت شویندگی بسیار زیادی که دارد علاوهبرچرک، چربی های مفید پوست را هم شسته و خارج میکند. ضمن اینکه صابونهای معمولی دارای اندیس pH بالایی هستند به همین جهت پولکهای مو را از هم باز نگه داشته، موی شما را مستعد آسیب می کنند. ضمن اینکه سختی آب، امروزه مزید بر علت شده است زیرا املاح معدنی موجود در آب در اثر استعمال صابون روی سطح مو رسوب کرده و مو را کدر میکند.
آیا نمک دریا و کلر استخر باعث تخریب مو میشود؟
اگر آب شور دریا بدون شستشو روی مو خشک شود، مقدار زیادی از رسوب نمک روی سطح مو انباشته شده و باعث خشکی و سنگینی مو میشود؛ همچنین کلر موجود در آب استخر یک بیرنگ کننده ضعیف است که باعثازبینرفتن رنگدانه مو به مرور زمان میشود. بنابراین باید بعد از شنا ، مو به خوبی شسته و آبکشی شود. استفاده از شامپوها و محلولهایی که اختصاصا برای شستشوی مو بعد از شنا ساخته شده، می تواند مفید باشد.
آیا باید از شامپوی خاصی برای پاک کردن ژل و واکس موی سر استفاده کنم؟
برخی شامپوها (مانند شامپو شفاف کننده پنتین) برای جلوگیری از انباشتگی حاصل از استفاده روزانه محصولات آرایشی شکل دهنده (از جمله ژل و واکس مو) طراحی شده شده است.
آیا اگر شامپو برای 2 تا 3 دقیقه روی سر باقی بماند تاثیر بیشتری خواهد داشت؟
بله. شامپو های حاوی مواد حالت دهنده بهتراست دو تا سه دقیقه بر روی مو بمانند تا مواد حالت دهنده موجود در آن بتوانند عمل خنثی کردن بارهای الکتریکی را بهتر انجام دهند.
چه عامل یا عواملی میتواند باعث بروز خشکی و خشن شدن مو پس از حمام شود ؟
عواملی مانند آب کشی نشدن کامل شامپو، استفاده از شامپوهای ارزان قیمت و خشن و همچنین استفاده از شامپوهایی که برای موی سر شما مناسب نیست، میتوانند باعث بروز این مشکلات شود.
میزان منطقی مصرف شامپو در هر بار حمام کردن چقدر است؟
میزان مصرف شامپو بستگی به میزان آلودگی مو و پوست سر، همچنین بلندی مو دارد. به عنوان یک قاعده کلی میزان مصرف شامپو باید به اندازهای باشد که موقع به کارگیری، کف حاصل از آن تمام سطح مو را بپوشاند. (به یاد داشته باشید زمان به کارگیری شامپو بعد از مرحله آبکشی اولیه است یعنی زمانی که موی خود را به خوبی باآب خیس کرده اید.)
آیا استفاده از شامپو بچه برای کسانی که پوست حساس دارند بهتر است؟
خیر، تفاوت شامپوهای بچه با شامپوهای معمولی اندیس pH، نوع و غلظت مواد فعال آن است. اندیس pH شامپوهای بچه طوری تنظیم شده که با pH چشم مطابقت داشته و میزان ریزش اشک را حداقل کند. در حالی که پوست سر به pH کمتری نیاز دارد. بنابراین به افرادی که دارای پوست سر حساس هستند پیشنهاد میشود، به جای استفاده از شامپو بچه از شامپوهای ملایم استفاده کنند.